Sıkıntıyı Kaydırma Prototipi

MentalPress 30

 

Problemler genellikle ilgilenmeyi gerektiren semptomlar (belirtiler) yaratır­lar. Bu semptomları fark eden insanlar ise, karanlıkta olan veya yüzleşmenin yüksek maliyet gerektiren çözümler yerine kısa vadeli ve kolay görünen çözüm­lere yönelirler. Ancak bu çözümler, altta yatan gerçek problemi değil, sadece o problemin görünen semptomlarını iyileştirmeye yöneliktir ve temel problemin çözümüne odaklanılmadığından problem gittikçe kötüleşir. Sonuçta, semptomlar görünürde giderildiği için temel sorunun farkına da varılmaz. Zamanla sistem, temel problemi çözmek için sahip olduğu yeteneği de kaybeder ve asıl sorunun farkına varıp da çözmek için yönlendiğinde çoğunlukla iş işten geçmiş olur. 

Sıkıntıyı kaydırmak tip yapısı iki dengeleyici süreç (kolay çözüm ve uzun dönemli çözüm) ve çoğu kez dışta, algılanması ve tepki gösterilmesi sistem tarafından geç fark edilen ve bu iki süreci pekiştiren bir süreçten (öngörülemeyen yan etkiler) oluşur. Tipik bir şekilde daha iyi çözüm belli olduğu hâlde, uzun dönemli değişiklik döngüsünde bir gecikme vardır.

Sıkıntıyı kaydırmanın en önemli yönetim ilkesi semptomatik çözümlerden kaçınmaktır. Zira bu tür çözümler sadece kısa vadeli yarar sağlarken, uzun va­dede problemin gerçek nedenini gizleyerek ötelenmesine neden olacaktır. So­nuçta uzun dönemde problemler yeniden ortaya çıkabilecek ve sistemin temele inen çözüm bulma yeteneği de körelebilecektir. Şu hâlde sıkıntıyı kaydırmada hareket tarzı ne olmalıdır?

1. Temel çözüme yönelme eğilimini güçlendirmek ve semptomatik çözüm eğilimini zayıflatmak gerekir.

2. Uzun dönemli uyum ve vizyon duygusunun tüm sistem çapında yaygın­laştırması gerekir .

3. Kâğıt üzerinde güzel görünen kısa vadeli çözümler için gerçekleri söy­lemekten kaçınılmamalı ve gerekli olan acı tedbirler alınabilmelidir.

4. Eğer illa aciliyet içerisinde semptomatik çözümler alınması gerekiyorsa, bu çözümlerin kısa vadeli olduğu bilinmeli ve esas çözüm üzerine odaklanılmalıdır

Sıkıntıyı kaydırma tip yapısını "alkol stresi azaltır" ve "benden başkası bu sorunu çözemez" örnek olayları üzerinde düşünecek olursak, Aşağıdaki şekile benzer bir süreç ortaya konulabilecektir. Şekilde de görüleceği gibi, yoğun stres yaşayan bir kişi bu stresini azaltmak için gerekli olan uzun vadeli çözümün (iş yükünü azaltmak) kendisine zor gelmesi nedeniyle, kısa vadeli bir çözüm olarak alkole sarılmaktadır. Bu sayede kısa sürelerle de olsa stresi azalan, kendisini rahatlamış hisseden kişi gerçek sorunu ötelemekle, hem yaşadığı stres devam etmekte, hem de önemli bir yan etki olarak sağlığını kaybetmektedir! Kişi iş yü­künü ayarlamadıkça stres seviyesini kontrol altına alamayacak, ancak yan etki olarak sağlığını kaybetmeye devam edecektir. Bu kayıp döngüsü üzerindeki gecikme nedeniyle de sağlığını kaybettiğini, ancak ciddi bir rahatsızlık nedeniyle hastaneye düştüğünde anlayabilecektir. Oysaki, bu durumda iş işten geçmiş olabilecektir.

 

 

 

Benden başka kimse bu sorunu halledemez!" şeklinde özetleyebileceğimiz diğer olay da stres-alkol olayına benzemektedir. Her şeyi kendisi halletmeye çalışan, buna inanan ve astlarına bu şekilde davranan kıdemli yöneticinin de uzun vadede şirkete yararından çok, zararı dokunacaktır. Böyle bir yönetim tarzından dolayı birçok genç ve dinamik yönetici adayı şirketten kaçacaktır.

 

 

 

Uygulama: Çevrenizden “Sıkıntıyı Kaydırma” tip yapısına uygun bir örnek bulun ve döngüleri çizin.