Lider Nasıl Yetiştirilir

BİR LİDER NASIL YETİŞTİRİLİR

ETKİLİ LİDERLİK GELİŞİMİNİN YEDİ PRENSİBİ

Organizasyonunuzda liderliği geliştirmek istemeniz durumunda, uygulamanız gereken yedi prensip bulunmaktır. Bu prensipleri söz konusu birey (lider olarak gelişmek isteyen kişi) ve çalıştığı organizasyon arasında dağıtmak kolay değildir. En iyi sonuç, bir çeşit ortaklıkla veya ikisi arasındaki gayri resmi bir uzlaşmayla elde edilir.

Prensipler, bir plandaki kurallar ya da mantıklı adımlar değillerdir. Bir formülleri yoktur.

Prensipler, doğru ve önemli oldukları düşünülen, evrensel ifadelerdir. Bu kitapta yer alan prensipler, önem sıralarına göre verilmiştir ve kendi duvarınızı örmenize yardımcı olacak tuğlalar gibidirler.

PRENSİP BİR : LİDERLİK İÇİN EĞİTİM

Anahtar Noktalar :

•       Liderlerini, yetiştirmek isteyen bir organizasyon için doğal başlangıç noktası eğitimdir. Yalnızca orta ve üst düzey yöneticilerden değil, ekip liderlerinden söz ediyoruz. Liderlik geliştirmenin ana ilkesi uygun eğitim ve hazırlık olmaksızın, hiç kimseyi liderlik pozisyonuna terfi ettirmemektir. Siz bunu uyguluyor musunuz?

•       Ekip liderleri, doğal piramidin tabanında yer alırlar. Onlar, operasyonel liderlerin yetiştiği tabanı, operasyonel liderler de stratejik liderlerin oluştuğu ortamı yaratırlar. Liderleri genel rolleri/fonksiyonları/özellikleri ile ilgili eğitmenin ilk adımı, ekip liderliği sorumluluklarını ilk üstlendikleri durumlardır. Bu fırsatı kaçırırsanız, gemiyi kaçırmış olabilirsiniz.

•       Gençlik dönemlerinde, iyi bir resmi ya da gayri resmi liderlik eğitimi almamış olan orta ya da üst düzey yöneticiler, bu eksikliklerini hiç bir zaman kapatamazlar. Artık çok geçtir. Tedavi edici nitelikteki eğitim programları, İnsan Kaynaklarının vicdanını rahatlatmaktan başka bir işe yaramaz ve son derece sınırlı bir katkı sağlar.

•       Ekip liderliği düzeyinde iyi eğitim almış olan orta ve üst düzey yöneticilerin de değişen rolleri doğrultusunda eğitim almayı sürdürmeye gereksinimleri vardır.

PRENSİP İKİ : SEÇİM

"Kumaşı yedi kez ölçün çünkü tek bir kez kesebilirsiniz. " Rus Atasözü Anahtar Noktalar :

Lider yetiştirmek kolay değildir. O zaman, neden içinde güçlü liderlik potansiyeli olan
kişileri bu roller için seçmeyesiniz?

Liderlerin seçilme doğasını iyi anlamamız gerekir. Liderler kendiliklerinden ortaya çıkarlar, seçimle iş başına gelirler veya tayin edilirler ya da üçünün karışımıdırlar. İngiltere Başbakanı parti içinde ortaya çıkar, meslektaşları tarafından seçilir ve Kraliçe tarafından atanır.

Bir liderlik rolü için adayla ilgili ilk elden bilginin, seçimi yapacak kişilerde bulunmaması sorun yaratır. Özelliklerin, Durumsal ve Grup ya da Fonksiyonel Yaklaşımların bir arada ele alınması, gerekli kriterleri sağlar.

Bir organizasyon, liderliğin anahtar ve eşlik eden kavramlarını anlamazsa, liderleriyle ilgili seçimlerini de akıllıca yapması beklenmemelidir.

PRENSİP ÜÇ : LİDERLİK MENTORLARI OLARAK YÖNETİCİLER

Anahtar Noktalar;

•       Mentor, rehber kişidir; birinin rol ve sorumluluklarında büyüyebilmesi için destek olan, akıllı ve güvenilir bir danışmandır. İyi bir lider, liderler yaratır. Onlar, doğal liderlik mentorlarıdır.

•       Liderliği öğrenmenin doğal yolu "iş üstünde" eğitimdir. Aynı usta-çırak ilişkisinde olduğu gibi, neden sizinle çalışan kişilere "geleceğin liderliğini" öğretmiyorsunuz?

•       "Banyan ağacının altında hiç bir şey yetişmez." Bu eski Hint deyişinde olduğu gibi bazı "büyük liderler" etrafındakilerin büyümesine engel olurlar. Bir liderin büyüklüğü, diğerlerini de büyütebildiği ölçüdedir.

•       Yöneticilerin mentorluk yapması bir sistem değil, bir prensiptir. Bu, insanlık tarihi kadar eski bir doğal süreçtir. Organize edilmesi değil, sadece teşvik edilmesi gerekir. Yönetim Kurulu Başkanının örnek oluşturması durumunda, çok kısa bir zaman içinde diğerleri tarafından takip edilecektir.

•       En iyi öğretmenler, aynı zamanda öğrencidirler. Dinlemiyorsanız, konuşmanızın da bir anlamı yoktur.

PRENSİP DÖRT : LİDERLİK ETME ŞANSI

Anahtar Noktalar :

Organizasyonlar liderlerin gelişimi adına gerekli şartlan yaratmak istiyorlarsa, potansiyel liderlere liderlik yapma şansını vermekten daha iyi bir yol düşünülemez.

Bu fırsata, eğitim ve ilk amirin desteğinin eşlik etmesi durumunda, başarı şansı yüksek olacaktır. Liderlik konusunda eğitim, başarı şansını çok büyük ölçüde arttırır.

•       Birey ve organizasyon, her yıl en az bir kez kafa kafaya verip, kariyer gelişimi ve terfi imkanları konusundaki görüşlerini paylaşabilmelidir. Beklentiler eşleşip evlenebilirse, iki tarafın gereksinimleri arasında uyum olduğundan söz edebiliriz.

•       Hepimiz gibi, liderlerin de gelişmek için zorlayıcı işlere gereksinimleri vardır. Bir İtalyan atasözü "İmkansızı isteyerek, olabilenin en iyisini elde ederiz." der. Esnemek sancılı olabilir, ama boyumuzu uzatmanın tek yolu budur.

•       Bir lider olarak gelişmenin tek yolunun terfiden geçtiğini düşünmek hatadır. Bir ekip lideri olarak mükemmelliğe ulaşmak, operasyonel seviyede sıradanlıkla uğraşmaktan daha iyidir.

PRENSİP BEŞ : LİDERLİK İÇİN OGRETIM

Anahtar Noktalar :

Liderlerin nasıl yetiştirileceği, organizasyonları aşan bir konudur. Liderleri toplumlar yetiştirir. Ancak, organizasyonlar bu anlamda toplumun yarar gören kesimi olduğu için, liderlerin gelişimini başlatan öğretim kurumlarıyla yakından ilgilenmeleri gerekir.

Bu nedenle akıllı üst düzey liderler, kutunun dışına çıkarak öğretim, toplum ve değişen dünya ile ilgili farklı düşünürler.

Aileler liderliğin bir matrisi ise, okullar ve üniversiteler de liderliğin ikinci fidanlığıdır.

Okullar ve üniversiteler, potansiyel liderleri genel bilgi ile donatıp, daha sonra alacakları teknik ve profesyonel bilgiye hazırlarlar. Merak, öğrenme isteği, açık ve net düşünebilme yetisi ve yaratıcılığın tohumları, hep öğrenim yıllarında atılabilmektedir.

 

PRENSİP ALTI: LİDERLİK GELİŞİMİ İÇİN BİR STRATEJİ

Anahtar Noktalar :

•    Bütün, her zaman parçalarından daha büyüktür. Liderlik gelişiminin farklı parçalan -örneğin seçme ve eğitim ya da öğretim - bir stratejik yaklaşımla ne kadar uyum içinde çalışırsa, elde edilen sonuç o oranda büyük olacaktır.

Organizasyonel yapıya, liderlik geliştirme stratejinizin bir parçası olarak bakın. İşinizin gerekleri doğrultusunda iş liderlerinize verebileceğiniz kadar çok karar verme özgürlüğü tanıyın.

Ahlaki değerlerin liderliğin özünde olduğunu biliyoruz çünkü insan doğası yaratılış olarak iyidir - olması gereken ya da olabileceği kadar iyi olmasa da, yine de iyidir.

Eğer bir yönetim kurulu başkanı, gerçeğe arkasını döner ya da iyiliği küçümserse, diğer bir deyişle doğruluğu terk ederse, o takdirde organizasyon liderlerini büyütmekten ziyade, büyümelerine engel olacaktır.

En iyi liderler, en iyi organizasyonlar için çalışmayı isteme alışkanlığına sahiptirler. Neden? Çünkü büyümek istemektedirler. Kendi alanınızdaki en iyi organizasyon olmayı hedefleyerek, ilk tercih edilen işveren durumuna gelin.

PRENSİP YEDİ: YÖNETİM KURULU BAŞKANI

Anahtar Noktalar :

Bir organizasyonun en üst stratejik liderlik rolünde iseniz, gereksinim duyulan iş liderlerini seçip geliştirme sorunu yalnızca bugün değil, yarın da size aittir. Bunu başkalarıyla paylaşıp bazı yanlarını devretseniz dahi, sorumlu olan kişi yine de sizsinizdir.

Yapabileceğinizin en azı, "örnek olmak yoluyla" liderlik etmektir. Kötü örnekler hemen dikkat çekerler. İnsanlar zaten bu beklentiyi taşıdıkları için, iyi örnekleri kolay fark etmezler. İyi örnek olmanız, sizin farkına varamayacağınız biçimde alt algısal mesajlar vererek öğretir. Edmund Burke, "İnsanlığın okulu örneklerdir, başka türlü öğrenemezler" demiştir.

Yönettiğiniz ekibe bireysel danışmanlık verin. Bunu yapamazsanız, onlardan da bunu kendi ekiplerine yapmalarını beklemeyin.

Bu seviyede, öğretmek, mentorluk yapmak, koçluk ya da danışmanlık türü sözcükler en iyi ihtimalle unutulmuşlardır. Sorulacak doğru sorular : Ortak çalışmalarımızda nasıl gidiyoruz? Biz (organizasyon olarak) nasıl daha iyi çalışabiliriz? Her birey (üst düzey yöneticiler olarak sen ve ben dahil) ortak faydaya nasıl daha fazla katkı sağlayabiliriz? olmalıdır.

Ekip liderlerinin eğitiminde ve her türlü kurumsal liderlik öğretim organizasyonunda şahsen bulunun. Üst düzey pozisyonlar için yapılacak işe alımlara, görüşmeci olarak katılın.

Yüz yüze iletişim ortamlarında liderlik hakkında "bir kaç söz söylemek" için doğal fırsatları kollayın. Sözlerinizi e-posta ile göndermek, aynı etkiyi yapmaz. Yaymak istediğiniz liderliğin ruhu, ancak sizin varlığınızla gerçekleşebilir.