KAZAN-KAZAN DİYE DÜŞÜN
KARŞILIKLI FAYDA ALIŞKANLIĞI
PARADİGMA
• Etkili olmayan: Sadece belli bir miktar var, sen ne kadar alırsan, bana o kadar daha az kalıyor.
• Etkili olan: Herkes için yeterince var, fazlası da var.
DAVRANIŞ
• Cesaret ve duyarlılığı dengeleyin.
• Karşılıklı fayda amaçlayın.
• Kazan-Kazan Anlaşmaları yaratın.
• Kazan-Kazan sistemleri geliştirin.
SONUÇ
• Problemlere daha hızlı çözümler
• Daha fazla ekip katılımı
• Cömertlik ruhu
• Zengin ilişkiler
İLKE
Etkili, uzun vadeli ilişkiler karşılıklı saygı ve karşılıklı fayda gerektirir.
İNSAN ETKİLEŞİMİNİN ALTI PARADİGMASI
KAZÂN-KAZAN: "İKİMİZ İÇİN DE İYİ OLAN BİR ÇÖZÜM BULALIM." Kazanmayı seçen ve karşılarındaki kişinin de kazandığından emin olmak isteyen insanlar "Kazan-Kazan"ı uygular. Aynı anda hem kendilerini hem de başkalarını mutlu edecek çözümler ararlar.
Özellikler
• Karşılıklı fayda amaçlarlar.
• Rekabetçi değil, işbirlikçidirler.
• Daha fazla dinler, daha fazla iletişimde kalır ve daha büyük bir cesaretle iletişim kurarlar.
KAZAN-KAYBET: "NE OLURSA OLSUN SENİ YENECEĞİM." Kazan-Kaybet paradigması olan insanlar baştan sona kendileriyle ilgilenirler. Kendilerinin kazanmasını ve diğerlerinin kaybetmesini isterler. Başkalarının kaybetmesi pahasına ya da onları dışlayarak kendileri başarılı olur. Kıyaslama, rekabet, konum ve güç tarafından yönetilirler.
Özellikler
Yaygın bir düşünce yapısıdır.
Otoriter yaklaşımdır.
Kazanmak için konumlarını, güçlerini, unvanlarını, varlıklarını ve kişiliklerini kullanırlar.
KAYBET-KAZAN: "HER ZAMAN EZİLİRİM."
Kendileri kaybetmeyi ve başkalarının kazanmasını seçen insanlar başkalarına karşı çok duyarlıdır ancak kendi duyguları ve inançlarını ifade etme ve onların doğrultusunda hareket etme cesaretleri yoktur. Kolayca korkarlar, kabul edilme ve popülerlikten güç ödünç alırlar.
Özellikler'
Kendi doğrularını, isteklerini ve başkalarından beklentilerini dile getirmezler. Başkalarını memnun etmek için aşırı çaba harcarlar. Birçok duygularını ört-bas ederler.
KAYBET-KAYBET: "EĞER BEN DÜŞERSEM, SEN DE BENİMLE BİRLİKTE
DÜŞECEKSİN"
"Kaybet-Kaybet" paradigması olan insanlar hem cesaretsizdir hem de duyarlı değildirler. Başkalarını kıskanırlar ve onları eleştirirler. Hem kendilerini hem de başkalarını yererler.
Özellikler
• Yüksek derecede bağımlı olan kişilerin düşünce yapısıdır.
• Hiç kimse fayda sağlayamadığı için kimse kazanmaz.
• "Kazan-Kaybet" ya da "Kazan"ın uzun vadede ki sonucudur.
KAZAN: "BEN KAZANDIĞIM SÜRECE SENİN KAYBETMEN YA DA KAZANMAN
BENİM İÇİN ÖNEMLİ DEĞİL." "Kazan" paradigmasına sahip olan insanlar sadece kendi istediklerini elde etmeyi düşünür. Onlar için diğer kişinin kaybetmesi şart değildir ama kendileri kazanmaya odaklanmıştır. Karşılıklı bağımlı durumlarda başkalarının farkında olmadan veya onları dikkate almadan, bağımsız olarak düşünürler.
Özellikler
• Kendilerine odaklıdırlar.
• "Önce ben" diye düşünürler.
• Diğer kişinin kaybetmesi ya da kazanması umurlarında değildir.
KAZAN-KAZAN YA DA ANLAŞMA YOK:
"İKİMİZ İÇİN DE İYİ OLAN BİR ÇÖZÜM BULALIM, YOKSA OYNAMAYALIM."
"Kazan-Kazan ya da Anlaşma Yok" "Kazan-Kazan"ın en yüksek seviyesidir. Bu paradigmayı benimseyen insanlar "Kazan-Kazan"ı amaçlar. Uygun bir çözüm bulunamazsa anlayışlı bir şekilde anlaşmamaya anlaşırlar.
Özellikler
• İki tarafın da hayır demesine fırsat tanırlar.
• Bir ilişkinin ya da iş anlaşmasının başında olabilecek en gerçekçi seçimdir.
• "Kazan-Kazan"ın en yüksek seviyesidir.
NE ZAMAN "KAZAN-KAZAN" DİYE DÜŞÜNÜLMELİYİZ?
Rekabet etmek ne zaman uygundur?
Özellikle hangi durumlarda "Kazan-Kazan" diye düşünmeliyim?
• Çatışma söz konusu olduğunda
• Uzun vadeli ilişkilerde
• Karşılıklı bağımlı durumlarda
KAZAN-KAZAN SİSTEMLERİ GELİŞTİRİN
Kazan-Kazan'ın herhangi bir kuruluş veya ekipte işleyebilmesi için sistemin bunu desteklemesi gerekir. Eğitim, planlama, iletişim, bütçe, bilgi, tazminat sistemlerinin hepsi Kazan-Kazan ilkesine dayanmalıdır.
|
Kazan-Kazan Sistemi Kazan-Kaybet Sistemi
|
|
Satış bölümündeki kişiler hedeflerinin %110'una ulaştıklarında prime hak kazanırlar.
|
Satış bölümündeki kişilerin yalnızca üst %5'i prime hak kazanır.
|
|
Bir ailede, o dönemdeki not ortalaması hedefine ulaşan her çocuk bir akşam özel bir yere çıkabiliyor.
|
Bir ailede, yalnızca o dönemdeki en yüksek not ortalamasına sahip olan çocuk bir akşam özel bir yere çıkabiliyor.
|
|
Hem kişisel üretim hem de ekip katkısına dayalı olan performans-yönetim sistemi.
|
Ekiple bağlantılı konularda değil, sadece kişisel üretime dayalı olan performans-yönetim sistemi.
|
|
Okulda, makul bir standart geçme notuna göre değerlendirme.
|
Performansa bakmaksızın herkese eşit derecede veren bir tazminat sistemi.
|
Kazan-Kazan Anlaşmalarının Mükemmelen İşlediği Durumlar
• Beklentiler netleştirdiğinde.
• Başkaları güçlendirildiğinde.
• Sorumluluklar delege edildiğinde.
• Birbiriyle çatışan öncelikler aynı çizgiye getirildiğinde.
Kazan-Kazan Anlaşmaları herhangi iki taraf arasında geliştirilebilir.
• Yönetici / Çalışan
• Eş konumda olan iki taraf
• Ebeveyn / Çocuk
• Müşteri/Tedarikçi
KAZAN-KAZAN ANLAŞMA ÖRNEKLERİ
Ebeveyn-Çocuk Örneği
Çocuk ödevlerini ihmal ediyor ve notları düşüyor. Anne ve baba durumdan mutsuz ancak çocuğu devamlı uyarmaktan da bıkkın.
|
İstenen Sonuçlar
|
Her gün ödevler yapılacak; notlar daha iyi olacak.
Devamlı uyarılar sona erecek.
|
|
Kurallar
|
Ödevler bitene kadar TV izlemek ya da bilgisayarda oynamak yok.
Ödevlerin yapılması konusunda günde en fazla bir hatırlatma yapılacak.
|
|
Kaynaklar
|
Anne ve baba, öğretmen, okul sonrası programlar.
|
|
Karşılıklı Sorumluluk
|
Anne ve baba her gün yapılan ödevi imzalayacak ve alınan notları öğrenecek.
|
|
Varılan Nokta
|
Olumlu : Birlikte yemeğe çıkılacak ve sinemaya gidilecek.
Olumsuz : Başarılı olmazsa çocuk yaz okuluna katılması gerekecek.
|
Yönetici-Çalışan Örneği
Bir tıbbi teknisyen kendine yeterince değer verilmediğini hissediyor ve daha fazla sorumluluk ile daha yüksek maaş istiyor. Yönetim ise ameliyat sonrası enfeksiyon oranlarını %50 azaltmak istiyor.
|
İstenen Sonuçlar
|
Teknisyen için yeni unvan, terfi ve %10 zam verilecek. Yönetim için, ameliyat sonrası enfeksiyon oranlarında %50 düşüş sağlanacak.
|
|
Kurallar
|
Hedefe altı ay içinde ulaşılmalı. Standart protokoller izlenmeli. Deneysel kurallar izlenmeli.
|
|
Kaynaklar
|
Proje ekibine iki ameliyat sonrası teknisyeni katılacak. Hekim Kurulu tavsiyeler verip değerlendirmeler yapacak. Ek bütçe düzenlenip onaylanacak.
|
|
Karşılıklı Sorumluluk
|
Süreci denetlemek ve sorunları çözmek için haftalık toplantılar yapılacak. Enfeksiyonlar çizelgesi her gün gözden geçirilecek.
|
|
Varılan Nokta
|
Olumlu : Enfeksiyon oranlarında hedeflenen düşüş sağlanır ve böylelikle terfi ve zam konuları değerlendirilir.
Olumsuz : Teknisyen terfi edilmeyecek zam almayacak ve durumu tekrar gözden geçirecek.
|