Bireysel Gelişim Hedeflerinizi Belirlemek

Bu eğitim, kendinize hedef belirleme konusundaki yaklaşımı­nızı değiştirirken, önemli ve anlamlı hedefler ortaya koymanızı sağla­maya yöneliktir. Bunu yapabilmek için, yaşamınızın beş ana alanına ait değerlerinizi -neye inandığınızı ve bu inançlara bağlı kalmak için neler yaptığınızı- açıklığa kavuşturmanız gerekir: Kariyeriniz, kendi­niz, aileniz, toplumunuz ve ruhunuz. Gerçekten önem verdiğiniz de­ğerleri ortaya çıkardıktan sonra, eylemleriniz aracılığıyla bu değerleri güçlendirmenize ve hayata geçirmenize yardım edecek hedefler yara­tabilirsiniz. Bu yolla yaratacağınız hedefler AKILLI hedefler olacaktır: Yani, spesifik, ölçülebilir, ulaşılabilir, gerçekçi ve zamanlanmış. Ken­dinize anlamlı hedefler belirlemenin ödülü, yaşamınızın her alanında başarıya doğru gerçek bir ilerleme olarak kendini gösterecektir.

Hedefleri Dikkatli Seçmek neden Önemli?

Hedef seçiminin örgütsel ve bireysel başarıda önemli bir rol oynadığını duymak sizi şaşırtmayacaktır. Büyük olasılıkla siz de kendinize finansal hedefler, üretim hedefleri koyuyor ve benzeri başka performans kriterleri belirliyorsunuz. Özel yaşamınızda da mutlaka ailevi ya da kişisel hedefle­riniz var. Hedefler, ideal olarak, bize yol gösterir ve bizi harekete geçirir­ler. Ulaşmak istediğimiz değişimleri ya da iyileştirmeleri ifade ederler. Ancak, koyduğumuz hedeflere her zaman ulaşamayız. İnsanlar hedefleri­ni sık sık gözden kaçırır, ihmal eder ya da hedeflerinin kendileri için bir stres ve yılgınlık kaynağına dönüşürken ve içlerinde bir başarısızlık duy­gusu yaratmasına da izin verirler.

Hedeflerimize ulaşmaktan bizi ne alıkoyuyor? Araştırmacıların, binlerce üst dü­zey yöneticiyle yaptığı çalışmalar ve araştırmalar sonucunda, hedeflerin değişime ön ayak olmakta ve değişimleri ortaya çıkarmakta neden yeter­siz kaldığını açıklayan belli başlı üç neden ortaya koymuştur:

1.           Hedefe değer vermemek - hedefe hem aklınız hem de yüreğinizle bağlanmamak.

2.           Hedefi yeterince daraltmamak - hedefinizi çok geniş ve çok bü­yük tutmak.

3.           Hedefi desteklememek - size koçluk, amigoluk ya da akıl hocalığı yapacak birinin bulunmaması.

Buna karşılık, değerlerinizle uyumlu hale getirdiğiniz, dikkatle geliştirdi­ğiniz ve başkaları tarafından desteklenmesini sağladığınız hedeflere ulaş­ma şansınız daha yüksektir. Bu kılavuz kitap, bu görevleri gerçekleştir­menize yardımcı olacaktır. Bu kitaptaki etkinlikleri izleyerek, aşağıdaki adımları nasıl gerçekleştireceğinizi öğrenebilirsiniz:

·      Değerlerinizi belirlemek ve hedeflerinizi nasıl etkilediklerini anlamak,

·      Değer ve hedeflerinizi; kariyeriniz, kendiniz, aileniz, toplumunuz ve ruhunuzun da içinde yer aldığı daha geniş manzaranın bir par­çası olarak ele almak ve incelemek,

·      AKILLI bir hedef seçmek (yani, spesifik, ölçülebilir, ulaşılabilir, gerçekçi ve zamanlanmış),

·      Eylem adımlarından oluşan, belirli bir zamanlaması olan ve hedef­lerinize ulaşmanızı sağlayacak bir destek yapısı içeren bir hedef planı oluşturmak.

Evinizde ya da işinizde, sırf "içimden gelmiyor" diye bir işi yapmaktan kaçındığınız oldu mu? "Enerjiniz yetmediği" için bir egzersiz ya da diyet programını hiç yanda bıraktınız mı? "Kariyerimde değişiklik yapmam ge­rektiğini biliyorum, ama bunu yapacak zamanı bir türlü bulamıyorum" diye düşündüğünüz zamanlar oldu mu? Bütün iyi niyetimizle yola çıktı­ğımız halde, neden hedeflerimizi gerçekleştirmekte yetersiz kalıyoruz? Bunun en önemli nedenlerinden biri, ne yapmanız gerektiği konusundaki düşüncelerinizle gerçekten değer verdiğiniz şeyler arasındaki bir bağlan­tısızlık olabilir.

Kendinize hedef koyarken dikkate almanız gereken en önemli şey­lerden biri, hem aklınızı (ne yapacaksınız?) hem de yüreğinizi (neye de­ğer veriyorsunuz?) motive etmektir. Bu ikisini birbiriyle uyumlu hale ge­tirirseniz, kendiniz için anlamlı olacak ve daha kolay ulaşabileceğiniz he­defler belirleme şansınız artar. İnsanlar sık sık sadece akıllarını kullana­rak kendilerine hedefler koyarlar. Mantıksal akılları, evdeki tamir işinin ay sonuna kadar bitirilmesi gerektiği ya da terfi etmek için hafta sonlan çalışmaları gerektiği konusunda ısrarcı olur. Eğer hedeflerinizi belirlerken sadece mantığınızın kılavuzluğuna güvenirseniz kendinizi sınırlamış olursunuz; çünkü başkalarının beklentileri, gereksinim ve arzuları düşün­celeriniz üzerinde etkili olabilir.

Bu tuzaktan kaçınmak için, yüreğinizi de işin içine sokmalısınız. Sı­nırsız bir imgeler kalabalığının ve medyanın yön verdiği, ne yapmanız ve ne olmanız gerektiği konusunda size akıl vermekten hiç geri kalmayan, ama sizin ne istediğinize pek az aldırış eden bir dünyada bunu yapmak her zaman kolay değildir. Hedef belirleme sürecine yüreğinizi de katabil­mek için, hedeflerinizle değerlerinizin birbiriyle uyumlu olup olmadığını inceleyin - yaşamla ilgili temel prensipleriniz önemlidir. Hedeflerinizle değerlerinizi birbirine bağlamazsanız, başarı için gereken motivasyonu kazanamazsınız.

Liderlik ve Değerler

Etkin liderliğin bir cephesi de, inandığınız bir şey için çaba harcarken değerlerinizi ortaya koymaktan çekinmemektir. Liderliğiniz yüreğinizden geliyorsa, dürüst ve sahici bir kişilik sergilersiniz. İnsanlar sahiciliğinizi sezinler ve doğrularınıza gerçekten inandığınızı görürlerse sizi izlerler.

Büyük Resme Bakmak

Hedeflerinizi belirlemekte değerlerin önemli bir rol oynadığını kavradık­tan sonra, kendi değerlerinizin neler olduğu sorusu üzerinde kafa yorma­ya başlayabilirsiniz. Zamanınızı ve enerjinizi nasıl harcıyorsunuz? Tut­kuyla bağlı olduğunuz şeyler nedir? Neyi daha fazla, neyi daha az yap­malısınız? Yaşamınızda eksik olan nedir?

Araştırmacılar, bu sorular üzerinde düşünmenize yardımcı olacak bir çerçe­ve geliştirdi. Yaşamınızın beş alanına -kariyeriniz, kendiniz, aileniz, topluluğunuz ve ruhunuz- göz atmanızı ve bu alanlardan her birinde değerlerinize ne kadar bağlı kaldığınız konusunda düşünmenizi öneri­yoruz. Bu sistematik çerçeve içinde yaşamınızı gözden geçirerek, sizin için nelerin önemli olduğu konusundaki bakış açınızı berraklaştırabilir ve neleri değiştirmek ya da iyileştirmek istediğiniz konusunda bazı so­nuçlara varabilirsiniz.

İzleyen bölümlerden her biri, değerlerinizi gözden geçirmekte kullanabileceğiniz bir etkinlik ve yaşamınızın her beş alanıyla ilgili hedef­ler belirlemenize yardım edecek bir dizi soru içeriyor. Her bölümdeki ça­lışmayı tamamlayarak, hedeflerinizi belirlemek, planlamak ve gerçekleş­tirmek için gerekli zemini hazırlamış olacaksınız.

Kariyeriniz

Yaptığınız iş hayalinizdeki kariyerle uyuşuyor mu?

Haftanın kaç saatini çalışarak geçiriyorsunuz? Yolda geçirdiğiniz, müşterilerle geçirdiğiniz, evinizden ya da otelinizden sesli postanıza ya da e-postanıza bakmakla geçirdiğiniz zamanı da ekler, işle ilgili okumalar yapmak ya da önemli bir projeyi bitirmek için arada bir feda ettiğiniz haf­ta sonlarını da bunun üstüne koyarsanız, ortaya hatırı sayılır bir süre çı­kar - günlük yaşamınızın yüzde 60'ı ile yüzde 80'i arasında değişebilen bir süre.

Değerlerinizi Açığa Çıkarın

Kendinize biraz zaman ayırıp, hayatta önem verdiğiniz şeylerin neler olduğu, hangi tutku ve motivasyonların sizin için anlam taşıdığı konusunda enine boyuna düşünün. Aşağıdaki değerler listesinde, kariyeriniz, kendiniz, toplumunuz ve ruhunuz açısından en önemli bulduklarınızı işaretleyin. Aynı değeri birden çok kere işaretleyebilirsiniz. Bu alıştırma, yaşamınızın pek çok alanında önem taşıyan çekirdek değerleri ortaya çıkarmanıza yardım edecektir.

K= Kariyer KN= Kendiniz  A=Aileniz T= Toplum R= Ruhunuz

K	KN	A	T	R	Değer	K	KN	A	T	R	Değer
					Hedeflere Ulaşmak						Arkadaşlık/Dostluk
					Aktif Olmak/Aksiyon						Mutluluk
					İlerleme/Terfi						Başkalarına Yardım Etmek
					Serüven						Mizah Duygusu
					Estetik Duygusu						Nüfuz/Etki Gücü
					Aidiyet Duygusu						Sağlam, Güvenilir Kişilik
					Yüksek Gelir Düzeyi						Adalet
					Otorite						Bilgi
					Özerklik						Fiziksel Konum
					Denge						Sevgi
					Kendinizi Aşmak						Bağlılık
					Değişiklik/ Deneyim						Düzen
					Çeşitliliği						Kişisel Gelişim
					işbirliği						Fiziksel Açıdan Formda
					Yeterlik						Olmak
					Cesaret						Takdir Görmek
					Yaratıcılık						Sorumluluk
					Ekonomik Güvence						Derin Düşünme
					Yaşamdan Zevk Almak						Özsaygı
					Şöhret						Maneviyat
					Aile Benzeri Ortam						Statü
					Kardeşlik						Bilgelik

Yaşamınızın bu kadar önemli bir bölümünü işinize adadığınıza göre, işle ilgili değerlerinizi ve kariyer hedeflerinizi periyodik olarak de­ğerlendirmenizde hiçbir sakınca olamaz. Kariyeriniz üzerinde düşünmek ve çalışma hayatınıza yön veren tutku ve motivasyonları daha iyi anlaya­bilmek için kendinize zaman ayırın. Yukarıdaki değerler listesinde ken­di kariyeriniz açısından size en önemli görünen değerleri seçip, "K" sütu­nunun altına düşen yuvarlağı doldurarak işaretleyin. İşaretlemeyi yapar­ken şu anda yapmakta olduğunuz işi değil, kendiniz için hayal ettiğiniz kariyeri göz önünde bulundurun.

Kariyerinizle ilgili işaretlediğiniz değerleri gözden geçirin. Seçimlerinizin aşağıdaki soruları cevaplamanıza nasıl yardım ettiğini anlamaya çalışın:

Şu anda işiniz değerlerinizi hangi bakımlardan destekliyor ya da doyuruyor?

Şu andaki işiniz değerlerinizden neler alıp götürüyor ya da değerlerinizi hangi biçimde arka plana itiyor?

Şu andaki işinizde, değerlerinizi desteklemek için kolayca atabileceğiniz küçük adımlar varsa, bunlar nedir?

Değerlerinizle kariyeriniz arasında bir bağlantı kurmak için hangi uzun dönemli hedefi belirleyebilirsiniz?

Can’ın Öyküsü

Çocukluğumda bana öğretilen şeylerden biri de çalışmanın bir ayrıcalık olduğu düşüncesiydi. Annem ve babam Büyük Buhran dönemini yaşa­mışlardı ve insanın bir işi olmasının değerini her zaman bilirlerdi. Üni­versiteyi bitirir bitirmez bana teklif edilen ilk işi kabul ettim ve otuz yıl boyunca kendimi bu işe ve bu şirkete adadım. İşimi çok ciddiye alırım ve ona gerçek bir sorumluluk ve görev duygusuyla yaklaşırım. Son zaman­larda anladım ki, ekibini deki yirmili ve otuzlu yaşlardaki insanları yönet­mekte bu yüzden o kadar zorluk çekiyorum. Bu yaşlardakiler için görev ve sorumluluk duyguları sanki hiçbir şey ifade etmiyor. Şimdilerde, on­ların bakış açısı ve deneyimlerinin benimkilerden nasıl ayrıldığını anla­yabilmek için büyük bir çaba harcıyorum. Eskiden yapmadığım bir şeyi yaparak, üç aylık hedef ve performans gözden geçirmeleri sırasında ekip üyelerimin motivasyonları hakkında her biriyle ayrı ayrı konuşuyorum!

Kendiniz

Ne yapmaktan hoşlanırsınız?

Sırf eğlenmek için en son ne zaman bir şey yaptınız - hiçbir sorum­luluk ve yaptırım olmaksızın, sadece kendi keyfiniz için?

Siz de işi başından aşkın profesyonellerin birçoğu gibiyseniz, kendi­nize zaman ayırmak aklınıza gelecek en son şeydir. Yetiştirilecek işleri­niz, yönetilecek projeleriniz, elemanlarınız ve yoğun bir seyahat progra­mınız vardır. Arkadaşlarınıza, çocuklarınıza, anne babanıza, partnerinize karşı sorumluluklarınız vardır. Kendinize zaman ayırmayı gereksiz, hatta bencilce buluyor olabilirsiniz; ama tam tersine, kendinizle ilgilen­mek yaşamınızdaki önemli insanlara verebileceğiniz en büyük armağan­lardan biridir.

Ayşe'nin Öyküsü

Her zaman çok hırslı ve başarıya odaklanmış biri oldum. Kariyerimi geliştirmek için her zaman çok çalıştım. İki yıl önce, çalıştığım bölümün başına getirildim. Yeni güçlükler ve artan sorumluluklar karşısında, kendimi eskisinden de çok çalışırken buldum. Kendimi sonuna kadar zorlamanın beni etkin bir lider olmaktan alıkoyduğunu fark ettim. Yor­gun ve sinirliydim. Sahip olmakla tanındığım yaratıcılığı ve esnekliği kaybetmeye başlamıştım. Bunun üzerine kendime her sabah bir saat meditasyon yapma sözü verdim. Hızımı düşürmek ve her gün kendi­me zaman ayırmak beni daha sakin bir insan yaptı ve konsantras­yonumu artırdı. Artık kendimi daha enerjik hissediyorum ve yaratıcı gücüme yeniden kavuştum.

Kendinize tutkularınızı hatırlatmak ve kendinizle ilgilenme cesareti vermek için aşağıdaki sayfa etkinlikten yararlanabilirsiniz.

Kendinize Zaman Ayırmak

Yapmaktan hoşlandığınız yirmi şeyi aşağıdaki boşluklara yazın (tenis oynamak, okumak, yolculuk yapmak, arkadaşlarla yemeğe çıkmak).

 

Önce yapmış olduğunuz değerler listesine geri dönün. Kendinizi düşündüğü­nüzde size en önemli görünen değerleri, "KN" sütununun altındaki kareleri doldurarak işaretleyin. İşaretlemeyi yaparken, insanların sizden ne beklediğini ya da sizin bu konudaki varsayımlarınızı değil, size enerji ve mutluluk veren şeyleri göz önünde bulundurun.

Yapmaktan hoşlandığınız şeylerin listesini gözden geçirin ve sonra bu listeyi işaretlediğiniz değerlerle karşılaştırın.

Bu iki listeye baktığınızda neler dikkatinizi çekiyor? (Bu program katılımcılarının pek çoğu, yapmaktan hoşlandıkları yirmi şey bul­makta zorlandıklarını fark ederek şaşırırlar.)

Yapmaktan hoşlandığınızda sıraladığınız etkinlikler, işaretlediğiniz değerlerden han­gilerini temsil ediyor?

Kişisel tutkularınızı ve kişisel esenliğinizi desteklemek için kolayca atabileceğiniz küçük adımlar varsa, bunlar nedir?

Kişisel değerlerinizi desteklemek için hangi uzun dönemli hedefi belirleyebilirsiniz?

Aileniz                                ,

Siz yanlarında değilken ailenizin sizin hakkınızda ne söylemesini is­terdiniz?

Birisi ailenizle ilişkileriniz konusunda bir performans değerlendirme­si yapsaydı, sonuç ne olurdu? Bol yıldızlı bir karneye ve hatırı sayılır bir ik­ramiyeye mi kavuşurdunuz? Yoksa şunlara benzer ifadelerle mi karşılaşır­dınız: "Ekip çalışması ve iletişim becerilerini geliştirmeli"; "Kendisinden bekleneni veremiyor"; ya da "Üretim yüksek, ama kalite düşük."

Cafer'in Öyküsü

Çocukluğumda babamla birbirimize çok yalandık. Ama yetişme çağına gir­diğim yıllarda küçük kardeşimin ölümü üzerine aramızdaki ilişki koptu. Evden ayrılıp üniversiteye gittim, sonra uzak bir şehirde bir iş buldum ve annemle babamı çok ender ziyaret ettim. Yıllar geçtikçe aramızdaki uzaklık ve soğukluk da büyüdü. Annemle konuşmak için onlara telefon ediyor­dum, ama babamla ben merhabanın ötesinde birbirimize söyleyecek bir şey bulamıyorduk. Otuz beş yaşımdayken bir arkadaşım bana, babama içim­den geleni söyleyebilecek olsam ne söylemek isteyeceğimi sordu. O zaman, babamın onu sevdiğimi bilmesini istediğimi fark ettim. Bunun üzerine, başlangıçta bana çok zor gelse de, eve her telefon edişimde, "Seni seviyo­rum, baba," demeye başladım. Bu sözler aramızdaki buzların yavaş yavaş çözülmesini sağladı. Bu dört yıl önceydi. İlişkimiz bugün de mükemmel değil, ama eskisinden çok daha iyi anlaşıyoruz.

 

Çoğu insan, ailelerinin kendileri için her şeyden önce geldiğini söyleyecektir. Ne var ki, yöneticilerin pek çoğu, ailelerine yeterince za­man ve enerji ayırmanın yolunu bir türlü bulamaz gibidir. "Keşke ai­lemle daha fazla zaman geçirebilseydim. İşim o kadar çok zamanımı alı­yor ki, hayatlarındaki önemli anları onlarla paylaşamıyorum." Buna benzer sözleri eğitim katılımcılarından tekrar tekrar duyarız. Ailenize da­ha fazla ilgi göstermenizi sağlayacak hedefler belirlemenin için hiçbir

zaman çok erken ya da çok geç değildir. Aile değerleriniz üzerinde dü­şünmek ve hedeflerinizi değerlerinizle uyumlu hale getirmek için aşağı­daki etkinlikten yararlanabilirsiniz.

Önceki sayfadaki değerler listesine geri dönün. Ailenizi düşündüğünüz­de size en önemli görünen değerleri, "A" sütununun altındaki yuvarlağı doldurarak işaretleyin. İşaretlemeyi yaparken, şu andaki ailevi ilişkilerinizi değil, aile yaşamınızın nasıl olmasını istediğinizi göz önünde bulundurun.

Listede işaretlediğiniz değerler üzerinde derinlemesine düşünün.

Aile ilişkileriniz değerlerinizi hangi bakımlardan destekliyor ya da doyuruyor?

Aile ilişkilerinizde değerlerinizle uyumlu olmayan hangi noktalar dikkatinizi çekiyor?

Aile ilişkilerinizi daha iyiye götürmek için kolayca atabileceğiniz küçük adımlar varsa, bunlar nedir?

Değerlerinizle uyumlu ve aile ilişkilerinizi destekleyen hangi uzun dönemli hedefi belirleyebilirsiniz?

Toplumunuz

Başkalarıyla olan bağınız ne durumda?

Kendi semtinizin ya da mahallenizin sözcüsü olarak sizi seçselerdi, bu işte ne kadar başarılı olurdunuz? Yeni taşınanları komşularınıza tanıştırabilir miydiniz? Yerleşim biriminizin politikaları, sorunları ve ihtiyaçla­rı konusunda onları bilgilendirebilir miydiniz? İlgilendiğiniz toplumsal davaya katkıda bulunmaları için onları teşvik eder miydiniz?

Jale'nin Öyküsü

Herkesin birbirini tanıdığı küçük bir kasabada büyüdüm. Şehir üniversi­tesini bitirdikten sonra İstanbul'daki küçük bir ajansta iş buldum. İşimi se­viyordum ve heyecanlı şehir hayatı hoşuma gidiyordu. Ama bir süre sonra kendimi yalnız ve mutsuz hissetmeye başladım. Küçük bir kasabada yaşa­manın rahatlığını ve oradaki dostlukları özlediğimi fark ettim. Kendime acımakla geçirdiğim bir sürenin sonunda, komşularımın bir kısmıyla tanış­maya karar verdim. Her on beş günde bir toplanıp birlikte akşam yemekle­ri yemeye başladık. İçimizden bir grup, semt ilkokulunda öğrencilere yar­dım etme kararı aldı. Çok güzel arkadaşlıklar kurdum ve yaşadığım yer­deki insanlara yararlı olabiliyorum

Toplumunuz -komşularınız, bölgenizdeki okullar, kiliseler, hayır kurumları ve toplumsal örgütler- zamanınızı ve sahip olduğunuz yete­nekleri başkaları yararına kullanmanız için size fırsatlar sunar. Hızlı bir yaşam temposu bizi kolayca etrafımızdakilerden koparabilir, onlarla olan bağlarımızın gevşemesine yol açabilir. İster kâr amacı gütmeyen bir ku­rulda görev almak gibi resmi, ister bir komşunuza yemek götürmek gibi gayrı resmi yollarla olsun; içinde yaşadığınız toplumun farkında olmak ve onunla ilişkiye geçmek yaşamınıza önemli bir boyut ekleyebilir.

Yaşadığınız yerin yaşam kalitesine ne gibi katkılarda bulunduğu­nuz ve komşularınız ve çevrenizle daha yakın ilişkiler kurmak için neler

yapabileceğiniz konusunda fikirler geliştirmek için bir sonraki etkinlikten yararlanabilirsiniz.

Değerler listesine geri dönün. Toplumunuzu düşün­düğünüzde size en önemli görünen değerleri, "T" sütununun altındaki yuvarlağı doldurarak işaretleyin. İşaretlemeyi yaparken, şu andaki top­lumsal ilişkilerinizi ya da bu ilişkilere ne kadar zaman ayırdığınızı değil, toplumunuz için neler arzuladığınızı göz önünde bulundurun.

Listede işaretlediğiniz değerler üzerinde derinlemesine düşünün.

Toplumsal yaşantınız değerlerinizi hangi bakımlardan destekliyor ya da doyuruyor?

Semtiniz ya da mahallenizdeki yaşam biçiminizde nelerin eksikliği­ni çekiyorsunuz?

Semtiniz ya da mahallenizdeki insanlarla ilişkilerinizi daha iyiye götürmek için kolayca atabileceğiniz küçük adımlar varsa, bunlar nedir?

Semtinizi ya da mahallenizi desteklemek için hangi uzun dönemli hedefi belirleyebilirsiniz?

Ruhunuz

Ruhunuz ne durumda?

Maneviyat sizin için ne ifade ediyor? Belki geleneksel bir dinle bağ­lantılarınız var. Belki de manevi dünyanızı içinde yaşadığınız kültürün ya da yaşamın anlamı konusundaki düşüncelerinizin çerçevesi içinde tanım­lıyorsunuz. Sizin tanımınız hangisi olursa olsun, araştırmacıların uzun yıllar için­de ve binlerce gelişim deneyimine dayanarak vardığı sonuçlar, manevi duygularınızla ilişkiye geçmenin kariyerinize, kendinize, ailenize ve top­lumunuza anlam kazandırdığını ve bunlar arasında bir bütünleşme yarat­tığını göstermiştir.

Ahmet'in Öyküsü

Küçüklüğümde cuma günleri camiye ve aile ilişkilerine ayrılırdı. Giysi­lerimiz özenle ütülenir, Cuma namazı hazırlıkları büyük bir titizlikle yü­rütülürdü. Daha sonra akşam annemin geniş ailesi büyük bir sofranın etrafın­da buluşurdu. Şimdi ailemden uzakta yaşıyor ve işim gereği sık sık yol­culuk yapıyorum, ama yine de o cuma günlerinin saygı dolu ve törensel havasını yakalamanın yollarını arıyorum. Bu bazen sadece bir ilahi söylemek, dua etmek ya da sevdiğim bir yemeği hazırlamak ola­biliyor. Bu küçük eylemler bana büyük bir rahatlık ve huzur veriyor. Bunları yapmak dengemi korumama yardım ediyor ve gerçek benli­ğimle ilişkimin kopmamasını sağlıyor.

Çoğu insan manevi konulardan açıkça söz etmez. Kendilerine he­defler koyarken iç dünyalarını keşfetmeyi ya da ona yeniden sahip çık­mayı akıllarına getirenlerin sayısı ise daha da azdır. Ne var ki, kendinize anlamlı hedefler seçmek ve hayatınızı değiştirmek istiyorsanız, yaşamın diğer alanlarına olduğu kadar ruhunuza da ilgi göstermeniz gerekir.

Aşağıdaki etkinlik, maneviyatın yaşamınızdaki yeri üzerinde düşün­meniz ve ruhunuzla bağlantı kurmak için yaşamınızda ne gibi değişiklikler yapabileceğiniz konusunda fikirler geliştirmeniz için size yol gösterebilir,

Değerler listesine geri dönün. Manevi dünyanızı dü­şündüğünüzde size en önemli görünen değerleri, "R" sütununun altında­ki yuvarlağı doldurarak işaretleyin. İşaretlemeyi yaparken, dışsal beklen­tileri ve varsayımları değil, kendi gerçek arzularınızı ve inançlarınızı göz önünde bulundurun.

Listede işaretlediğiniz değerler üzerinde derinlemesine düşünün.

Şu andaki manevi yaşantınız değerlerinizi hangi bakımlardan des­tekliyor ya da doyuruyor?

Manevi yaşantınızda neler eksik? Kendinizi hangi bakımlardan "ruhsuz" görüyorsunuz?

Manevi yaşantınızı desteklemek için kolayca atabileceğiniz küçük adımlar varsa, bunlar nedir?

Arzu ettiğiniz manevi yaşantıya kavuşmak için hangi uzun dönemli hedefi belirleyebilirsiniz?

Eyleme Geçmek

Değerlerinizi hedeflerinizle uyumlu hale getirmek için yaşamınızda neleri değiştirmeniz gerektiği konusunda etraflıca düşünmek, kendinize anlamlı ve ulaşılabilir hedefler belirleme doğrultusunda atmanız gereken ilk adım­dır. Yaşamınızın bu beş alanım -kariyeriniz, kendiniz, aileniz, toplumunuz ve ruhunuz- incelemeden geçirmek zor ve nazik bir iştir. Ama bu, hedefle­rinizi belirlemenin sadece ilk aşamasıdır. Şimdi de bu incelemenin sonuç­larını eyleme dönüştürmek zorundasınız. Sonraki sayfalarda açıklanan adımlar, bunu yapmanızı kolaylaştıracaktır.

Serhat'ın Öyküsü

Eğitim programına katıldıktan sonra, işle ilgili değerlerim üzerinde düşünme­ye geniş zaman ayırdım. Başkalarına yardım etmenin benim için ne kadar değerli olduğunu, onların geliştiğini ve başarılı olduğunu görmenin beni ne kadar sevindirdiğini fark ettim. Şimdiki işimde, çok deneyimli insanlarla bir işbirliği ortamı içinde çalışıyorum. Henüz ilk ya da ikinci iş deneyimlerini yaşayan daha genç insanlarla çalışmayı özlüyorum. AKILLI hedefimi de buna dayanarak belirledim: Şirketimde bir akıl hocalığı programı geliştir­mek için bir teklif hazırlayacağım. Mart sonuna kadar, gerekli araştırmayı yapmış, teklifimi yazmış ve personel ilişkilerinden sorumlu genel müdür yardımcısına sunmuş olacağım. Gelecek haftanın eylem planında, internette bu konuda son zamanlarda yazılmış olan makaleleri araştırmak var.

Adım 1: Derinlemesine Düşünün

Bu kılavuz eğitimde yer alan önceki etkinliklere dönerek cevaplarınızı gözden geçirin. Derinlemesine düşünmek ve duygu ve düşüncelerinizi iş­lemden geçirmek için kendinize zaman ayırın. Kariyerinizle, kendinizle, ai­lenizle, toplumunuzla ve ruhunuzla ilgili olarak değişmesini istediğinizi be­lirttiğiniz şeylerden beşini seçin (her alandan bir tane). Bunları olası hedefler olarak not edin ve hangi değerleri desteklediklerini belirtin,

 

	Hedef	Değer
Kariyeriniz
Kendiniz
Aileniz
Toplumunuz
Ruhunuz

Adım 2: Odaklanın

Belirlediğiniz beş hedef arasından ilk olarak hangisine odaklanacağı­nıza karar verin. Bunu aşağıdaki boşluğa yazın:

Şimdi, hedefinizi AKILLI bir hedefe dönüştürmek için ne yapmanız gerektiğini düşünün. AKILLI bir hedef:

Spesifiktir. Hedefinizi olabildiğince ayrıntılı bir şekilde yazın. Ölçülebilir. Gelişiminizi ve aldığınız sonuçları izleyebilmek için kantitatif ölçütler belirleyin.

Ulaşılabilirdir. İstenen sonucun ulaşılabilir bir sonuç olmasına dikkat edin.

Gerçekçidir. Hedefinize ulaşmanız için gerekli olan pratik gereklilikle­ri göz ardı etmeyin. İyi zamanlanmıştır. Ayrıntılı bir zaman planı oluşturun.

Hedefinizi bu kez bir AKILLI hedef biçiminde yeniden yazın:

AKILLI Hedef Örnekleri

Bir yöneticinin kendisi için belirleyebileceği anlamlı bir liderlik hedefi şu olabilir:

Daha iyi bir dinleyici olacağım.

Onu AKILLI bir hedefe dönüştürmediğiniz sürece bu hedef belirsiz­likler içerecektir - bir yöneticinin ona ulaşmak için izleyebileceği adımlar ortaya koyulmamıştır. Bu hedefi AKILLI bir hedef olarak yeniden tanımlarsak, bu kez şöyle bir görünüm alabilir:

Önümüzdeki dört hafta boyunca, elemanlarımdan biriyle yaptığım her

toplantıyı, "Eğer seni doğru anladıysam, şunu söylemek istedin ..." diye

başlayıp bana söylenenleri özetleyerek bitireceğim. Daha sonra, "Bu noktada

seni doğru anlayabildim mi? " gibi bir soru sorarak söylenenleri doğru anlayıp

anlamadığımı kontrol edeceğim. Gelişimimi her hafta gözden geçireceğim.

Hedefler, iş dışı yaşantımızı daha iyiye götürmekte de kullanılabilir. Ancak, işle ilgili hedefler gibi kişisel hedefleriniz de AKILLI hedef bi­çimine sokulduğunda daha kolay ulaşılır hale gelirler. Örneğin:

Eşimle daha fazla zaman geçireceğim.

Bu hedefi AKILLI bir hedef biçiminde yeniden düzenlediğinizde, aşağıdakine benzer bir paragraf elde edebilirsiniz:

Bu pazartesiden itibaren, birlikte ikimizin de hoşlandığı bir etkinlik planlamak üzere eşimle konuşmaya on beş dakika ayıracağım. Daha sonra, her ne yapmaya karar vermişsek, bunu pazar gününden önce yapmamızı sağlayacağım. Eşime bütün ayrıntılarla ilgilenme sorumluluğunu üzerime aldığımı söyleyeceğim. Bunu her hapa tekrarlayacağım.

Adım 3: Plan. Yapın

AKILLI hedefinizi, doğru yönde ilerlemenizi sağlayacak küçük ve spesifik adımlara bölün. Sonraki hafta gerçekleştireceğiniz en az bir ey­lem belirleyerek işe başlayın. Bunu ne zaman yapacağınızı planlayın.

Adın» 4: Destek Oluşturun

Aileniz, arkadaşlarınız ya da iş arkadaşlarınız arasından kimleri ye­ni hedefiniz konusunda bilgilendirebileceğinizi düşünün. Aşağıdaki rol­lerden biri ya da birkaçını dolduracak destekçilere ihtiyaç duyabilirsiniz:

Danışman. Güçlükler karşısında size duygusal destek verebilecek biridir.

Amigo. Sizi cesaretlendirecek ve size duyduğu güveni ifade edecek biridir.

Teşvikçi. Hedefinize doğru ilerlerken gösterdiğiniz gelişim için sizi ödüllendirecek biridir.

Omuzdaş. Sizinkine benzer güçlüklerle mücadele eden ve bu yüzden size empatiyle yaklaşabilecek olan biridir.

Koyduğunuz hedefler için herkesten destek göremeyeceğinizi unutma­yın. Yeni hedeflerinizi açıklayacağınız kişileri dikkatle seçin - sizinle ilgili şüpheleri olan, sizi eleştiren ya da herhangi bir nedenle gelişiminizi en­gellemek isteyebilecek kişiler karşısında kendinizi savunmasız duruma düşürmeyin.

Hedefinizi paylaşacağınız ve desteğini alacağınız bir ya da iki kişinin adını yazın.

Adım 5: Yeniden Ele Alın.

Her hafta, hedefinizi yeniden ele alın. Gelişiminizi değerlendirin ve hedefiniz doğrultusunda o hafta hangi eylemi gerçekleştireceğinize karar verin. Gerektikçe, yeni kilometre taşları belirleyin.

Bu beş adımlık süreci başka hedefleriniz için de kullanabilirsiniz; ancak araştırmacıların önerisi, başlangıçta sadece bir ya da iki hedefe odaklanmanızdır. Dilerseniz, hedeflerinizi özetlemek için önceki sayfadaki  Hedef Planlaması Çalışma Formunu kullanabilirsiniz.

Hedef Belirleme İlkeleri

Küçük başlayın. Küçük bir değişiklik uzun vadede dramatik bir
etki yaratabilir.

Kararlı olun. Dikkatinizi hedefinizden ayırmayın ve hedefiniz doğ­rultusunda çalışmaya devam edin. Hedefinize ulaşamasanız bile, çabanızı sürdürmek sizi ileriye götürecektir.

Başarısız olmaktan korkmayın. Zorlu bir uğraş vereceğinizi, eski alışkanlıklarınızdan hemen kurtulamayacağınızı ve hatalar yapaca­ğınızı bilin. Kendinizi toparlayın. Yeniden başlamak için hiçbir za­man geç değildir.

Denge, eşitlik demek değildir. Dengeli olmak demek yaşamınızın her alanına gerekli miktarda zaman ve ilgi ayırmak demektir - eşit miktarda değil

Hedeflerinizi dikkatle seçmek ve planlamak zahmetli bir iştir. Za­man ve emek isteyen bir iştir. Buna karşılık ödülleri de büyüktür. Aklı­nızla yüreğinizi birbiriyle uyumlu hale getirerek, ödülünü yaşamınızın her alanında başarıya doğru gerçek bir ilerleme olarak alacağınız anlamlı ve ulaşılabilir hedefler belirleyebilirsiniz.

KARİYERİNİZ

Değerler  

Hedef      

Eylem      

Tarihler/Saatler
Destek    

KENDİNİZ

Değerler  

Hedef      

Eylem      

Tarihler/Saatler
Destek    

AİLENİZ

Değerler  

Hedef      

Eylem      

Tarihler/Saatler
Destek    

RUHUNUZ

Değerler  

Hedef      

Eylem      

Tarihler/Saatler
Destek 

Özet:

   Araştırmacılar, hedeflerin değişime ön ayak olmakta ve değişimleri ortaya çıkarmakta neden yetersiz kaldığını açıklayan belli başlı üç neden ortaya koymuştur:

1.   Hedefe değer vermemek - hedefe hem aklınız hem de yüreğiniz­le bağlanmamak.

2.   Hedefi yeterince daraltmamak - hedefinizi çok geniş ve çok bü­yük tutmak.

3.   Hedefi desteklememek - size koçluk, amigoluk ya da akıl hocalığı yapacak birinin bulunmaması.

Hedef belirlerken, hem aklınızı (ne yapacaksınız?) hem de yüreğini­zi (neye değer veriyorsunuz?) motive etmeniz çok büyük önem taşır. Bunların ikisini de işin içine sokarsanız, kendiniz için anlamlı olacak ve daha kolay ulaşabileceğiniz hedefler belirleme şansınız artar. Hedef belir­leme sürecine yüreğinizi de katabilmek için, hedeflerinizle değerlerinizin birbiriyle uyumlu olup olmadığını inceleyin - yaşamla ilgili temel pren­sipleriniz önemlidir. Hedeflerinizle değerlerinizi birbirine bağlamazsanız, başarı için gereken motivasyonu kazanamazsınız.

Elbette, bütün bunları gerçekleştirebilmek için önce değerlerinizin farkında olmanız gerekir. Zamanınızı ve enerjinizi nasıl harcıyorsunuz? Tutkuyla bağlı olduğunuz şeyler nedir? Neyi daha fazla, neyi daha az yapmalısınız? Yaşamınızda eksik olan nedir? Araştırmacılar, yaşamınızın beş alanı­na -kariyeriniz, kendiniz, aileniz, topluluğunuz ve ruhunuz- göz atmanı­zı ve bu alanlardan her birinde değerlerinize ne kadar bağlı kaldığınız ko­nusunda düşünmenizi öneriyor. Bu yolla kazanacağınız bakış açısı, yaşa­mınızda neleri değiştirmek ya da iyileştirmek istediğiniz konusunda bazı sonuçlara varmanıza yardımcı olacaktır.

Bu noktada artık ulaştığınız sonuçları AKILLI bir hedef halinde düzenlemeye hazır olacaksınız. AKILLI bir hedef; spesifik, ölçülebilir, ulaşılabilir, gerçekçi ve zamanlanmış bir hedeftir. AKILLI hedeflerinizi oluşturduktan sonra, onlara ulaşmak üzere eyleme geçebilirsiniz. Hedef­lerinizi doğru yönde ilerlemenizi sağlayacak küçük ve spesifik adımlara bölün. Siz hedeflerinize doğru ilerlerken size destek vermeleri için ar­kadaşlarınızdan, ailenizden ve iş arkadaşlarınızdan yardım isteyin. Doğ­ru yönde ilerlediğinizden emin olmak ve enerji tazelemek için düzenli aralıklarla hedeflerinize geri dönün.

Hedeflerinizi dikkatle seçmek ve planlamak zahmetli bir iştir. Zaman ve emek isteyen bir iştir. Buna karşılık ödülleri de büyüktür. Ak­lınızla yüreğinizi birbiriyle uyumlu hale getirerek, ödülünü yaşamda ger­çekten değer verdiğiniz şeylere doğru bir ilerleme olarak alacağınız an­lamlı ve ulaşılabilir hedefler belirleyebilirsiniz.